Berlaar telt vier historische kerken. Deze schatkamers van kunst en erfgoed liggen op wandelafstand van elkaar.
Kerk Sint-Pieter
Markt, 2590 Berlaar
Aan de oostzijde van de Markt in Berlaar-Centrum, stuit je op de Sint-Pieterskerk. Deze georiënteerde, driebeukige kruisbasiliek dateert van 1874-1880 en is gebouwd naar een ontwerp van Léonard Blomme. De kerk werd gebouwd in gotische, neoromaanse stijl.
Op 14 mei 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, krijgt het gebouw een harde klap. Om te vermijden dat de kerk als herkenningspunt zou dienen voor de Duitsers, heeft het Belgische leger de toren gebombardeerd. Alleen het portaal en de noordelijke muur bleven overeind. Na opmeting en grondig onderzoek van het puin en het archief, werd de toren hersteld in 1940-1943. Dit merk je aan de gedenkplaat in de toren, rechts van het noordelijke portaal. Bij de restauratie werd er zo veel mogelijk materiaal gerecupereerd. De parochiekerk werd heropgebouwd naar een ontwerp van Frans de Groodt, onder leiding van kanunnik Raymond Lemaire.
De Sint-Pieterskerk is sinds 1998 beschermd als monument en werd in 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Sinds 2022 is de kerk volledig gerestaureerd.
Kerk Sint-Rumoldus
Aarschotsebaan 52, 2590 Berlaar
Op nummer 50 van de Aarschotsebaan in Berlaar-Heikant, ligt de neogotische kerk Sint-Rumoldus.
Zij is opgetrokken in 1885-1886, naar een ontwerp van Léonard Blomme. In 1979-1981 zijn er herstellingen uitgevoerd. Het interieur van de kerk kenmerkt zich deels door baksteen, deels door beschildering. Deze parochiekerk is vastgesteld als bouwkundig erfgoed sinds 2009.
Bijzonder is dat er zich naast de kerk een Lourdesgrot bevindt. Deze grot werd in 1947 gebouwd uit dank dat de voormalige schoolvilla voor jongens, gesticht in 1908, werd gespaard van de V-bommen. De schoolvilla werd later de kolonie voor zwakke kinderen en is nu het huidige Kinderland.
Kerk Sint-Lambertus
Lambertusplaats 2, 2590 Gestel
In 1965 werd het sprookjesachtige Gestel een deelgemeente van Berlaar. Sindsdien behoort ook de kerk van Gestel tot het toerisme van Berlaar. De Sint-Lambertuskerk, zoals deze officieel heet, is sinds 1936 een beschermd monument. Vanaf 1992 werd de kerk beschermd als deel van het dorpsgezicht en in 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.
De kerk werd opgetrokken in verschillende fasen. De oudste gedeeltes, de toren en middenbeuk, dateren uit de 15de eeuw. In de 16de eeuw kwam er een uitbreiding met koor. De bouw van de noordelijke kruisarm kwam er pas in 1778, de zuidelijke kruisarm weer zeven jaar later, in 1785. De stijl waarin de kerk gebouwd is de (neo)gotische stijl.
Tijdens het Franse Bewind (1797-1800) sloot de Sint-Lambertuskerk tijdelijk haar deuren. Edward Careels tekende in 1906 het ontwerp voor herstellings- en uitbreidingswerken. Later, in 1910-1915, kwam dan de opdracht om de neogotische zijbeuken toe te voegen.
In 1940 werd de kerk sterk beschadigd. De toren en puntgevel rechts ervan werden bijna helemaal vernield, maar kort nadien hersteld naar een ontwerp van Frank Blockx en bouwmeester Heylen. De kunstglasramen werden hersteld naar een ontwerp van Oscar Calders in 1946-1948.
Rondom de kerk is een bewaard kerkhof. Hier liggen tal van lokale notabelen begraven, zowel pastoors als kasteelheren. Verder kan je er opvallende 19de-eeuwse grafmonumenten terugvinden, zoals de neogotische grafkapel van de familie Bieberstein Le Grelle, een calvarie uit 1877 en een herdenkingsmonument voor de Boerenkrijg (1798-1898). Het kerkhof was eerst omringd door een haag, maar begin 20ste eeuw werd het omgeven door een bakstenen muur. De toegang tot de begraafplaats loopt via een mooi ijzeren hek, waar onder meer het symbool der gerechtigheid op prijkt.
Deze pittoreske kerk is dé ideale romantische setting en heel geliefd voor vele huwelijksvieringen.
Kerk Onbevlekt-Hart-van-Maria
Misstraat 66, 2590 Berlaar (station)
De kerk Onbevlekt-Hart-van-Maria werd in 2009 erkend als bouwkundig erfgoed. Deze kerk is sinds 2018 ontwijd als kerk. In de toekomst krijgt dit gebouw een andere functie.
Meer info
Dienst Vrije Tijd
Markt 3, 2590 Berlaar
03 410 19 00
vrijetijd@berlaar.be