Hieronder nemen we je mee naar de vier opmerkelijkste kastelen die door de eeuwen heen het Berlaarse landschap hebben vormgegeven.
Kasteel Hof van Rameyen
Rameyenstraat 4-5, 2590 Gestel
Eén van de mooiste kastelen van het land, zo wordt Kasteel Hof van Rameyen weleens genoemd. Dit prachtige kasteel is volledig in de traditionele stijl gebouwd en heeft vele troeven. Naast het door water omgeven hoofdgebouw, bevat het domein ook nog een ingangspoort, conciërgewoning, koetshuis, (kasteel)hoeve, poortgebouw, schuur, paardenstallen, paardenmeesterwoning, serre, bakhuis, dierenverblijf, tennisveld, park, weilanden en bossen. Het grote domein van 710 000 vierkante meter groot, is toegankelijk via de ingangspoort aan een lange kastanjedreef.
Omdat de lokale archieven in vlammen zijn opgegaan tijdens de Boerenkrijg, weten we weinig over de oorsprong van deze waterburcht. De basis van het kasteel zou van de dertiende eeuw dateren, maar de exacte bouwdatum valt helaas niet te achterhalen. Wel weten we dat Hof van Rameyen doorheen decennia een gegeerd gebouw was. Naar een oorlogsschatting van de Fransen in 1794 werd Rameyen met zijn 80 miljoen livres zelfs beschouwd als de grootste buit uit de provincie Antwerpen. Eén van de zonen van Peter Paul Rubens heeft er nog gewoond.
Het sprookjesachtige kasteel is op heden beschermd als monument. Het maakt sinds 1992 deel uit van het dorpsgezicht van Gestel en is vastgesteld als bouwkundig erfgoed in 2009. Door zijn feeërieke uiterlijk kom je dit kasteel heel vaak tegen in trouwalbums. Wie er komt, waant zich in een sprookje. Vandaag is het Hof van Rameyen privé-eigendom van de heer Van Gansewinkel, de Nederlandse afvalkoning. Het kasteel is dan ook niet meer toegankelijk voor het publiek.
Kasteel Gestelhof
2590 Gestel
Dit reusachtige kasteel aan de Nete is beschermd als monument en als deel van het dorpsgezicht sinds 1981. Het werd vastgesteld als bouwkundig erfgoed sinds 2009. Dit waterkasteel, omringd door een dubbele slotgracht mét houten ophaalbrug, is omgeven door een landschapspark, met in het oosten waterpartijen. Twee rechte, door bomen omgeven dreven verbinden het kasteeldomein aan zuid- en westzijde met de Legrellestraat en Kesselsesteenweg.
Doordat het kasteel meerdere keren vernield, hersteld en vergroot is, kent het verschillende historische bouwperiodes. Het dateert uit de tweede helft van de 16de eeuw, het vierde kwart van de 19de eeuw en het eerste kwart van de 20ste eeuw. Het rechthoekig kasteel is in traditionele, neo-Vlaamserenaissance- en neobarokstijl gebouwd.
De oudste gekende eigenaar van eigenaar van dit kasteel was Egidius van Ghestele (1312). De meest gerenommeerde eigenaar was Filips II, koning van Spanje. Hij was enkele jaren eigenaar van het domein in het midden van de zestiende eeuw.
Het Gestelhof is omgeven door een vijver en ligt middenin een park. Een lange dreef leidt naar een prachtig poortgebouw. Dat laatste werd in 1560 door Pieter van Daele gebouwd, die ook het kasteel herstelde en uitbreidde, nadat het door Maarten Van Rossum werd vernield. Deze Gelderse legeraanvoerder plunderde tijdens de Gelderse Oorlogen in 1542 een stevig stuk van Brabant, inclusief dit kasteel. Nadien is het in verval geraakt, tot het in 1681 opnieuw werd verbouwd en hersteld door Jacob de Groesbeeck.
Maar de plundering is niet de enige tegenslag die het Gestelhof te verwerken kreeg. Tijdens de Boerenkrijg (1796 - 1804) werd het alweer vernield en platgebrand. De adellijke Bieberstein-De Grelle familie heeft het in 1834 heropgebouwd in neo-Vlaamserenaissance- en neobarokstijl, dit keer naar een ontwerp van A. Cuypers. In 1893 werd het eigendom van de familie de Biolley. Zij vergrootte in 1899 de hoevegebouwen met een schuur en een verbindingstoren. Circa 1901 kwam de aanbouw van een woning aan het T-vormig hoevegebouw.
In de Eerste Wereldoorlog kreeg het kasteel het opnieuw hard te verduren. Het brandde bijna volledig uit op 30 september 1914 en werd zwaar beschadigd aan het toegangsgebouw door de Duitsers. De schade werd gelukkig hersteld door J. Goeyvaerts-Merckx, in de periode 1916-1921. Hij breidde het Gestelhof meteen ook uit. Het kreeg een vierkante plattegrond en het interieur werd aangepast in neo-empire, neorenaissance en neogotiek. Het toegangsgebouw werd uitgebreid met een garage de aan oostzijde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het weer licht beschadigd.
Sinds een aantal jaren is het prachtige domein privé-eigendom en dus niet langer toegankelijk voor publiek.
Kasteel Hooghuys
Hemelshoek 235, 2590 Berlaar
Deze (neo)traditionele hoeve Hooghuys werd vastgesteld als bouwkundig erfgoed in 2009. De oudste sporen van bewoning dateren van de 6de eeuw. Onder de fontein in de binnentuin bevinden zich de fundamenten van een romaanse toren uit de 8ste eeuw. Het huidige kasteeltje is wat er overblijft van wat oorspronkelijk een U-vormig kasteel was, en dateert naar alle waarschijnlijkheid van rond 1460. De oudste inscriptie, gevonden op een korbeel gelijkvloers en vaak aangebracht wanneer het van eigenaar wisselde, dateert van 1523. In dit oudste gedeelte bevinden zich de ridderzaal en de bibliotheek.
Kasteel Hooghuys heeft in het verleden heel wat doorstaan. Vernielingen door roversbendes en brand hebben geleid tot de huidige vorm met een voorbouw uit 1627, een kleine noordelijke vleugel uit 1760 en een langsschuur uit 1780 aan de rechterzijde van het binnenplein. Zijn meest bekende bewoners waren Hubert de Plaines en Gilles II Berthout, Heer van Berlaer. Die laatste zou tijdens een riddertornooi rondom het kasteeldomein sneuvelen.
Vandaag kunnen de Middeleeuwse ruimtes, waaronder de ridderzaal, gehuurd worden voor vergaderingen, seminaries, teambuildingsactiviteiten en bedrijfsfeesten. Als je de omliggende velden meerekent, kunnen hier feesten tot wel 10 000 man plaatsvinden. Zo organiseert de vzw Get a Life er jaarlijks een groot publiek Middeleeuws event genaamd Quondam.
Contact:
- telefoon: ’t Hooghuys: 03 366 21 00
- e-mail: info@thooghuys.com (Deadline Entertainment Group)
Kasteel Berlaarhof
Pastorijstraat 9-11, Berlaar
Het Berlaarhof is een mooi, wit kasteel in mengstijl met neo-Lodewijk XV- en neo-Lodewijk XVI-elementen en dateert van 1858. Kort nadien, in 1864, werd het verbouwd en in 1901 nam het zijn huidige vorm aan. Het negentiende-eeuwse kasteel omvat een prachtig domein van 6 hectare groot, met voormalige hoevegebouwen ten noordoosten en een hovenierswoning ten zuiden. De villa zelf is aan de voorkant beschermd en het gehele kasteel is vastgesteld als bouwkundig erfgoed sinds 2009.
Het Berlaarhof was oorspronkelijk het geboortehuis van operazanger Ernest Van Dijck. Hij schitterde dertig jaar lang als vertolker van de opera’s van Wagner en trad op in alle grote operahuizen ter wereld. De tenor woonde tot aan zijn overlijden op 31 augustus 1923 in het Berlaarhof. Later kocht ereconsul Ernest Vanderlinden het kasteel, tot hij enkele jaren geleden overleed. Het Berlaarhof werd toen het onderwerp van een erfeniskwestie, waardoor het te koop werd gesteld. Het kasteel heeft dan lange tijd leeggestaan, tot in 2018 de gemeente het domein kocht. Het bijbehorende park zal op termijn opengesteld worden voor publiek en het kasteel krijgt een sociaal-maatschappelijke functie. Je kan hier binnenkort dus zeker een kijkje komen nemen.
Meer info
Dienst Vrije Tijd
Markt 3, 2590 Berlaar
03 410 19 00
vrijetijd@berlaar.be